Σφράγισμα δοντιού σε παιδιά

Τι είναι σφράγισμα;

Σφράγισμα είναι η επανορθωτική εργασία κατά την οποία αντικαθίσταται το χαμένο τμήμα του δοντιού. Με απλά λόγια σφράγισμα είναι η διαδικασία κατά την οποία ο οδοντίατρος “γεμίζει” με τα υλικά σφραγίσματος την “τρύπα / κοιλότητα” που έχει δημιουργηθεί στο δόντι.

Γιατί μπορεί να χαθεί ένα μέρος του δοντιού;

Οι συχνότερες αιτίες που οδηγούν σε απώλεια οδοντικής ουσίας (τρύπα / κοιλότητα) στην επιφάνεια του δοντιού είναι η τερηδόνα. Σε άλλες περιπτώσεις, τμήμα του δοντιού μπορεί να χαθεί και από κάποιο τραύμα, κάτι το οποίο παρατηρείται συχνά στην παιδική ηλικία.

Τι είναι τερηδόνα;

Η τερηδόνα είναι μια νόσος, η οποία “τρώει” τα δόντια. Εφόσον η τερηδόνα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως (πρώιμη τερηδόνα), τότε η ζημιά που προκαλείται στο δόντι είναι μόνιμη. Η τερηδόνα «σκάβει» το δόντι και δημιουργείται σταδιακά μία τρύπα, η οποία μπορεί να έχει τη μορφή μιας μικρής κοιλότητας ή μπορεί να επεκταθεί τόσο πολύ ώστε να λείπει ακόμη και το μισό μέρος του δοντιού. Το κομμάτι που λείπει δεν μπορεί να αναπληρωθεί και τότε ο οδοντίατρος αναγκάζεται να προβεί στη λύση του σφραγίσματος. Με το σφράγισμα ο οδοντίατρος αναπληρώνει το χαμένο τμήμα του δοντιού,αφού πρώτα καθαρίσει την περιοχή (στην οποία πρόκειται να γίνει το σφράγισμα) από την τερηδόνα. Εφόσον αφαιρεθούν με τον τροχό οι “μαύροι” τερηδονισμένοι οδοντικοί ιστοί από τη μικρή ή τη μεγάλη κοιλότητα / τρύπα του δοντιού, στη συνέχεια ακολουθεί η τοποθέτηση του εμφρακτικού υλικού. Μ’ αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνεται η λειτουργική αλλά και αισθητική αποκατάσταση ενός τερηδονισμένου δοντιού.

Πως δημιουργείται η τερηδόνα;

Η Τερηδόνα είναι το αποτέλεσμα της δράσης συγκεκριμένων μικροβίων, τα οποία ζούνε μέσα στο στόμα μας. Τα μικρόβια αυτά ζούνε όπως και εμείς. Όταν τρεφόμαστε με φαγητό, στη συνέχεια αποβάλλουμε τα κατάλοιπα από τον οργανισμό μας. Με έναν παρόμοιο τρόπο δρουν και τα τερηδονογόνα μικρόβια. Τα μικρόβια αυτά τρέφονται από τα υπολείμματα τροφών (πλάκα) δείχνοντας ιδιαίτερη προτίμηση στα σάκχαρα και στα γαλακτοκομικά. Τα μικρόβια μετά τη χώνεψή τους, αφήνουν κατάλοιπα, δηλαδή οξέα. Τα οξέα αυτά είναι εκείνα που μένουν πάνω στο δόντι και σιγά-σιγά διαβρώνουν / ”τρώνε” το δόντι.

Είδη σφραγισμάτων

Τα σφραγίσματα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες. Τα λευκά και τα μαύρα.

Μαύρα σφραγίσματα

 

Τα μαύρα σφραγίσματα είναι τα σφραγίσματα αμαλγάματος. Σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα της παιδοδοντιατρικής στα παιδιά αποφεύγεται πλέον η χρήση αμαλγάματος για την αποκατάσταση των δοντιών τους. Η αίσθηση ενός σφραγίσματος αμαλγάματος αμέσως μετά την ολοκλήρωση μιας έμφραξης είναι πιο δύσκολα αποδεκτή συγκριτικά με ένα λευκό σφράγισμα. Συχνά αμέσως μετά το πέρας της διαδικασίας του σφραγίσματος οι μικροί ασθενείς αναφέρουν οτι τους ενοχλεί κάτι καθώς αγγίζουν με τη γλώσσα τους το δόντι με το μαύρο σφράγισμα, ενώ άλλες φορές παραπονιούνται για μία δυσάρεστη και πικρή γεύση στο στόμα τους. Εκτός των άλλων, ένα μαύρο σφράγισμα στο στόμα ενός παιδιού λειτουργεί αντιαισθητικά και επομένως και αρνητικά στην ψυχολογία του, καθώς το παιδί το ” βλέπει ” σαν ένα μαύρο μπάλωμα στα δόντια του, κάτι που πολλές φορές το στεναχωρεί.

Λευκά σφραγίσματα

 

 

Λευκά σφραγίσματα είναι τα σφραγίσματα της σύνθετης ρητίνης. Η συνθετική ρητίνη είναι ένα πολυμερές υλικό, το οποίο στην αρχική του μορφή έχει την όψη λευκής πλαστελίνης ή υπάρχει και σε υγρή / λεπτόρρευστη μορφή. Μετά την εφαρμογή φωτισμού πολυμερισμού (λάμπα LED) το υλικό παίρνει την τελική σκληρή και σταθερή μορφή του και το τελικό του χρώμα. Το χρώμα της σύνθετης ρητίνης που θα επιλεγεί για τη δημιουργία ενός λευκού σφραγίσματος, καθορίζεται και προσαρμόζεται σύμφωνα με το χρώμα δοντιών του μικρού ασθενούς. Τα τελευταία χρονιά τα λευκά σφραγίσματα κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος στη σύγχρονη οδοντιατρική.

Πρώτα απ΄όλα μετά την ολοκλήρωση ενός λευκού σφραγίσματος, το παιδί έχει τη δυνατότητα να φάει αμέσως χωρίς να χρειάζεται να περιμένει να πήξει το υλικό, όπως συμβαίνει στην περίπτωση ενός μαύρου σφραγίσματος. Τα σφραγίσματα ρητίνης είναι λευκά και επομένως έχουν το ίδιο χρώμα μ΄ αυτό των φυσικών δοντιών του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι μια τρύπα ή ένα μαύρο στίγμα που είχε το παιδί στο στόμα του αντικαθίσταται χωρίς να φαίνεται κάποια διαφορά στα δόντια του. Το δόντι του μετά την αποκατάσταση είναι το ίδιο όμορφο, όπως πριν τερηδονιστεί και σχηματιστεί μία μαύρη τρύπα. Αυτό επιδρά μαγικά στην ψυχολογία και στη διάθεση του παιδιού, καθώς το αντιμετωπίζει σαν παιχνίδι. Δεδομένου οτι τα παιδιά δεν έιναι πολλές φορές συνεργάσιμα και φοβούνται τον οδοντίατρο, η σύνθετη ρητίνη ( λευκό σφράγισμα ) δίνει στον οδοντίατρο τη δυνατότητα να περιορίσει το χρόνο εργασίας του στους μικρούς ασθενείς, καθώς με το υλικό αυτό δε χρειάζεται να τροχίσει πολύ το δόντι για να αποδώσει ένα συσγκεκριμένο σχήμα συγκράτησης του εμφρακτικού υλικού μέσα στην κοιλότητα του δοντιού. Ο οδοντίατρος στην προκειμένη περίπτωση θα αφαιρέσει μόνο τους τερηδονισμένους οδοντικούς ιστούς και στη συνέχεια θα προχωρήσει στην έμφραξη του δοντιού. Επίσης σε περίπτωση επανατερηδονισμού ή απώλειας ενός λευκού σφραγίσματος η αντικατάσταση του είναι πολυ πιο εύκολη και γρήγορη συγκριτικά με ένα μαύρο σφράγισμα, γιατί δε χρειάζεται να αφαιρεθεί όλο το σφράγισμα. Ο οδοντίατρος μπορεί να λειάνει και στη συνέχεια να προσθέσει και να διορθώσει τοπικά την έμφραξη στο σημέιο που έχει αλλοιωθεί.

Στα ιατρείο μας, για όλους τους προαναφερθέντες λόγους, τα τερηδονισμένα δόντια στα παιδιά αντικαθίστανται μόνο με λευκά σφραγίσματα.

 

Που διαφέρει το σφράγισμα του παιδικού δοντιού από το σφράγισμα του μόνιμου δοντιού?

Η διαφορά υπόκεινται κυρίως στην ψυχολογική προσέγγιση που χρησιμοποιεί ο οδοντίατρος για να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη του παιδιού. Αφού το παιδί εξοικειωθεί με το περιβάλλον του οδοντιατρείου, ο γιατρός συνεχίζει με την επίδειξη τω εργαλείων και των υλικών που θα χρησιμοποιήσει στα πλαίσια ενός παιχνιδιού. Αυτό γίνεται για να μειωθούν οι φοβίες του παιδιού και να είναι συνεργάσιμο κατά τη δημιουργία του σφραγίσματος. Η διαδικασία του σφραγίσματος είναι ίδια μ αυτή που ακολουθείται στους ενήλικες ασθενείς με τις εξής μικρές διαφορές :

• Ο Οδοντίατρος πρέπει να είναι σύντομος, γιατί οι μικροί ασθενείς κουράζονται εύκολα και γρήγορα συγκριτικά με έναν ενήλικα ασθενή.
• Ο Οδοντίατρος πρέπει να τροχίζει με προσοχή και “οικονομία” τα παιδικά δόντια , γιατί έχουν μικρότερο πάχος απ΄ τα μόνιμα δόντια. Αυτό σημαίνει ότι το νεύρο του δοντιού μπορεί να αποκαλυφθεί πιο εύκολα, γιατί βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια του δοντιού.

 

Ποια είναι η διαδικασία του σφραγίσματος ;

• Εφόσον είναι απαραίτητο ο οδοντίατρος αναισθητοποιεί την περιοχή του δοντιού, στο οποίο θα πραγματοποιηθεί το σφράγισμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις στα παιδιά δεν εκτελείται αναισθησία, γιατί αφενός τα ελλείματα της οδοντικής ουσίας ( τρύπες ) είναι συνήθως μικρά και αφετέρου είναι αυτό που τα φοβίζει περισσότερο απ΄όλα. Πιο πολύ θα τρομάξει ένα παιδί στη θέα της αναισθησίας παρά στον τροχό. Όταν βέβαια κρίνεται απαραίτητο ( π.χ.  μεγάλη ή βαθιά κοιλότητα ) τότε χορηγείται τοπική ανισθησία.
• Ακολουθεί ο εκτροχισμός του δοντιού με σκοπό την αφαίρεση των τερηδονισμένων οδοντικών ιστών. Στο στάδιο αυτό ο οδοντίατρος θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός και να τροχίζει με οικονομία το δόντι αφαιρώντας μόνο την τερηδόνα. Είναι σημαντικό οι υγιείς οδοντικοί ιστοί να παραμείνουν ανέπαφοι.

• Μετά την ολοκλήρωση του τροχίσματος και εφόσον έχει αφαιρεθεί όλη η τερηδόνα ο οδοντίατρος συνεχίζει με την προετοιμασία του δοντιού για την αποκατάσταση του με σφράγισμα. Στην περίπτωση που λείπουν τα πλαϊνά τοιχώματα του δοντιού τοποθετείται τεχνητό τοίχωμα ( μεταλλικό δαχτυλίδι για τα οπίσθια δόντια ή μια διάφανη ταινία για τα πρόσθια δόντια ) για την απόδοση σημείου επαφής με τα διπλανά δόντια.

 

 

 

 

 

 

 

• Στη συνέχεια το δόντι επεξεργάζεται με ένα ειδκό ” μπλε οξύ “, το οποίο αδροποιεί την περιοχή του δοντιού οπου θα τοποθετεί το σφράγισμα ενώ συγχρόνως εξασφαλίζει την καλύτερη συγκόλληση του εμφρακτικού υλικού στο δόντι.

• Η διαδικασία συνεχίζεται με την τοποθέτηση συγκολλητικών παραγόντων ( ” κόλλα ” ) , οι οποίοι βοηθούν στη στγκράτηση του εμφρακτικού υλικού στην υποκείμενη κοιλότητα.
• Στο επόμενο στάδιο τοποθετείται και διαμορφώνεται η ρητίνη ( λευκό σφράγισμα ) στην κοιλότητα του δοντιού. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με το φωτοπολυμερισμό και τη σκήρυνση του εμφρακτικού υλικού. Το λευκό σφράγισμα στην αρχική του μορφή έχει την μορφή πλαστελίνης. Μετά τον πολυμερισμό του υλικού αποκτά τις τελικές ιδιοτητές του και γίνεται σκληρό.
• Τέλος το σφράγισμα ελέγχεται για πρόωρες επαφές,  λειαίνεται και στιλβώνεται.