Παιδικά δόντια με άσπρα στίγματα

Η αδαμαντίνη (σμάλτο) είναι ο πιο σκληρός ιστός του ανθρώπινου σώματος. Τα λευκά σημάδια που παρουσιάζουν κάποια παιδικά δόντια οφείλονται σε δομικές αλλοιώσεις της αδαμαντίνης, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν μεταβολές στο χρώμα των δοντιών. Πιθανές αιτίες για την εμφάνιση των λευκών κηλίδων στα παιδικά δόντια είναι :

• Φθορίαση.  Όταν ένα παιδί λαμβάνει υψηλή ποσότητα φθορίου κατά την περίοδο που αναπτύσσονται τα δόντια του, τότε επηρεάζεται η δομή της αδαμαντίνης με αποτέλεσμα να είναι πιθανόν να εμφανιστούν λευκές κηλίδες στα δόντια του παιδιού. Με την πάροδο του χρόνου μπορεί οι κηλίδες αυτές να σκουρύνουν και να αποκτήσουν καφέ χρώμα. Το ενθαρρυντικό στην περίπτωση αυτή είναι οτι δόντια με φθορίαση κινδυνεύουν ελάχιστα να προσβληθούν από τερηδόνα.
• Υπενασβεστιωμένη αδαμαντίνη. Η υπενασβεστίωση της αδαμαντίνης ονομάζεται στο εξωτερικο ΜΙH (Molar Ιncisor Ηypomineralisation ) και λέγεται έτσι επειδή συνήθως εμφανίζεται σε έναν τομέα ( κοπτήρας) ή σε γομφίο (τραπεζίτη). Στην ουσία είναι λευκές, κίτρινες ή καφέ κηλίδες στα δόντια οι οποίες εκτός από το αισθητικό πρόβλημα που προκαλούν, το παιδί συχνά παραπονιέται οτι τα συγκεκριμένα δόντια το πονούν όταν τα βουρτσίζει ή πίνει νερό. Τα υπενασβεστιωμένα δόντια είναι πιθανόν να σπάσουν ή να τερηδονιστούν εύκολα, εφόσον το σμάλτο που προστατεύει το δόντι έχει μία αλλοιωμένη δομή. Οι αιτίες που προκαλούν την υπενασβεστίωση της αδαμαντίνης δεν είναι ακόμη σαφώς τεκμηριωμένες.Οι περισσότερες έρευνες στρέφουν την αιτιολογία της διαπλαστικής αυτής ανωμαλίας σε παράγοντες που επέδρασαν στο παιδί κατά τη διάρκεια διάπλασης της αδαμαντίνης όπως :
• α) τοξίνες κατά τη διάρκεια του θηλασμού
• β) κάποια λοίμωξη, ίωση της μητέρας κατά τη διάρκεια της κύησης
• γ) λήψη αντιβιοτικών από τη μητέρα είτε κατά τη διάρκεια κύησης είτε κατά το θηλασμό
• δ) χαμηλό βάρος γέννησης του παιδιού
• ε) καισαρική τομή κ.α.

Όλες οι προαναφερθέντες αιτίες για την εμφάνιση της υποπλασμένης αδαμαντίνης είναι υποθετικές και βρίσκονται ακόμη υπό έρευνα, εφόσον τίποτα δεν έχει αποδειχτεί ακόμη με έγκυρα επιστημονικά δεδομένα.

• Διάβρωση της αδαμαντίνης. Όταν ένα παιδάκι καταναλώνει συχνά όξινους χυμούς, ξινά φρούτα και αναψυκτικά τότε στο στόμα του αυξάνεται η ποσότητα ουσιών που δημιουργούν ένα όξινο περιβάλλον με αποτέλεσμα οι ουσίες αυτές να αρχίσουν να αποδομούν την αδαμαντίνη. Αποτέλεσμα της αποδόμησης αυτής είναι η διάβρωση της αδαμαντίνης και η εμφάνιση λευκών κηλίδων.
• Ορθοδοντική θεραπεία (σιδεράκια). Πολλές φορές μετά την ολοκλήρωση μιας ορθοδοντικής θεραπείας και τη αφαίρεση των ορθοδοντικών μηχανισμών (σιδεράκια), παρατηρούνται πάνω στα δόντια λευκές κηλίδες. Όταν ένα παιδί φοράει σιδεράκια είναι δύσκολο να καθαρίσει τα δόντια του επαρκώς με αποτέλεσμα γύρω από την ορθοδοντική συσκευή να παραμένουν υπολείμματα πλάκας (υπολείμματα τροφών). Όπου όμως υπάρχει πλάκα υπάρχουν και μικρόβια, τα οποία παράγουν οξέα που με τη σειρά τους απασβεστιώνουν την αδαμαντίνη. Η απασβεστίωση της αδαμαντίνης προκαλεί και την αλλαγή του χρώματος στο δόντι, στα σημεία που ήταν κολλημένα τα σιδεράκια. Επομένως με την αφαίρεση της ορθοδοντικής συσκευής αποκαλύπτεται η διαφορά χρώματος μεταξύ της απασβεστιωμένη περιοχή της αδαμαντίνης και της περιοχής που ήταν καλυμμένη με σιδεράκια.
• Τερηδόνα σε συνδυασμό με κακή στοματική υγιεινή. Σε περίπτωση ελλιπούς στοματικής υγιεινής ο μηχανισμός είναι ανάλογος με αυτόν που αναφέρθηκε παραπάνω στα σιδεράκια. Στα σημεία των δοντιών που παραμένουν υπολείμματα τροφών, συσσωρεύονται μικρόβια τα οποία προκαλούν την απασβεστίωση της αδαμαντίνης. Η απασβεστίωση της αδαμαντίνης εμφανίζεται αρχικά σαν μικρά λευκά στίγματα, τα οποία στη διάρκεια του χρόνου μπορεί να εξελιχθούν σε μεγάλες λευκές κηλίδες. Οι λευκές κηλίδες μπορεί σε μερικά περιστατικά να αποτελούν σημεία αρχόμενης τερηδόνας.
• Συστηματικές παθήσεις. Σε σπάνιες περιπτώσεις είναι πιθανόν κάποιες συστηματικές παθήσεις π.χ. η κοιλιοκάκη να προκαλέσουν αλλοιώσεις στην αδαμαντίνη. Ανάμεσα σε αυτές τις αλλοιώσεις μπορεί να είναι και τα λευκά σημάδια στα δόντια.

Πως αντιμετωπίζονται τα λευκά στίγματα στα δόντια; 

Η αντιμετώπιση των λευκών κηλίδων στα παιδικά δόντια χωρίζεται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με την αιτιολογία εμφάνισης των άσπρων στιγμάτων.

1. Στην περίπτωση που οι λευκές κηλίδες έχουν προκληθεί από απασβεστίωση της αδαμαντίνης και πρόκειται για αρχόμενη τερηδόνα τότε θα πρέπει να:

• Εφραμοστεί τοπικά στα προσβεβλημένα δόντια φθόριο (φθορίωση), ώστε τα δόντια με τις λευκές κηλίδες να επανασβεστιωθούν και σταδιακά να μειωθεί ενδεχομένως η διαφορά χρώματος μεταξύ της απασβεστίωσης και του υπόλοιπου δοντιού.
• Αν τα λευκά στίγματα συνοδεύονται και με μικρές τερηδονικές κοιλότητες (τρύπες) τότε πρέπει η βλάβη πρέπει να αποκατασταθεί με λευκό σφράγισμα.

2. Στη άλλη περίπτωση που το πρόβλημα που απασχολεί είναι κυρίως αισθητικό, τότε οι λύσεις επιλογής είναι:

• Εφαρμογή του συστήματος Icon
• Τοποθέτηση όψεων ρητίνης ή πορσελάνης, ώστε να καλυφθούν τα αντιαισθητικά άσπρα στίγματα στα δόντια.

Υπάρχει τρόπος να προληφθεί η εμφάνιση των άσπρων στιγμάτων στα δόντια ;

Η πρόληψη των λευκών στιγμάτων στα δόντια είναι δύσκολη, εφόσον αυτά οφείλονται σε γενετικούς παράγοντες. Διαφορετικά οι γονείς θα μπορούσαν να κάνουν τα παρακάτω:

• Να βουρτσίζουν συστηματικά και σωστά τα δόντια των παιδιών τους, ώστε να μην υπάρχουν υπολείμματα τροφών πάνω στα δόντια τα οποία αποτελούν τροφή για τα μικρόβια. Σε περίπτωση που το παιδί φοράει σιδεράκια η στοματική υγιεινή θα πρέπει να είναι ακόμη πιο σχολαστική.
• Να αποφεύγουν να δίνουν στα παιδιά τους όξινα φαγητά, ξινούς χυμούς φρούτων και αναψυκτικά, που πιθανόν να διαβρώσουν την αδαμαντίνη των δοντιών.
• Αν διαπιστώσουν κάποια λευκή κηλίδα στα δόντια του παιδιού τους, να επισκεφτούν άμεσα τον οδοντίατρο. Ο οδοντίατρος μπορεί με μία μικρή παρέμβαση π.χ. με φθορίωση των δοντιών να προλάβει τυχόν επέκταση της τερηδόνας.