Λεύκανση δοντιών

Τι είναι λεύκανση δοντιών;

Λεύκανση δοντιών είναι η διαδικασία, την οποία πραγματοποιεί ο οδοντίατρος με σκοπό να βελτιώσει το χρώμα δοντιών του ασθενούς αλλά και να αυξήσει τη φωτεινότητα τους. Χάρη στη διαδικασία της λεύκανσης ασθενείς με κίτρινα ή δυσχρωμικά δόντια έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν την εμφάνιση των δοντιών τους και να αποκτήσουν και πάλι ένα υγιές και λαμπερό χαμόγελο.

Γιατί αποχρωματίζονται τα δόντια;

Το χρώμα των δοντιών διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, με συχνότερες τις αποχρώσεις του κίτρινου ή ακόμα και του γκρι. Κάποιοι γεννιούνται με εμφανώς πιο κίτρινα δόντια, ενώ άλλοι παραπονιούνται οτι τα δόντια τους χάνουν σταδιακά το αρχικό φωτεινό χρώμα τους και γίνονται πιο σκοτεινά και κίτρινα.

Τα δόντια με την πάροδο του χρόνου χάνουν σιγά – σιγά το φωτεινό χρώμα τους και γίνονται πιο κίτρινα και σκούρα. Αυτό είναι μία φυσιολογική εξέλιξη, καθώς με τα χρόνια εναποτίθεται μεγαλύτερο ποσό οδοντίνης εσωτερικά των δοντιών. Η οδοντίνη (οδοντικός ιστός κάτω από το σμάλτο των δοντιών) διαθέτει από τη φύση της ένα πιο σκούρο κίτρινο χρώμα και στην ουσία είναι αυτή που καθορίζει το χρώμα των δοντιών μας. Η εναπόθεση οδοντίνης σε συνδυασμό με την αποτριβή του σμάλτου των δοντιών, που επίσης συμβαίνει με το πέρασμα των χρόνων, δικαιολογούν συχνά το φαινόμενο του αποχρωματισμού των δοντιών.

Διάφοροι άλλοι παράγοντες που επίσης ευθύνονται για τη μεταβολή του χρώματος των δοντιών είναι το κάπνισμα, η κατανάλωση κόκκινου κρασιού ή αναψυκτικών με χρωστικές κλπ. Επίσης η κακή στοματική υγιεινή οδηγεί στην κατακράτηση πλάκας και πέτρας στην επιφάνεια των δοντιών, με αποτέλεσμα τα δόντια να εμφανίζονται δυσχρωμικά και κίτρινα. Παλιά χαλασμένα σφραγίσματα, όπως και τα μαύρα σφραγίσματα του αμαλγάματος προσδίδουν στα δόντια ένα γκρίζο ή κίτρινο χρώμα. Το ίδιο σκουρόχρωμο γκρι χρώμα παρουσιάζουν συχνά τα απονευρωμένα δόντια ή δόντια που έχουν νεκρωθεί και χρειάζεται να απονευρωθούν. Επιπρόσθετα, δόντια με παλιές μεταλλοκεραμικές στεφάνες δοντιών (θήκες) εμφανίζουν ένα γκρι χρώμα στην περιοχή των ούλων.

 

Πότε να κάνει ένας ασθενής λεύκανση;

Ένας ασθενής λοιπόν που βλέπει το χρώμα των δοντιών του να μεταβάλλεται και δεν είναι ευχαριστημένος με το χρώμα τους καθώς αντικρίζει ένα σκούρο κίτρινο, καφέ ή γκρι χαμόγελο, η λεύκανση δοντιών μπορεί να του προσφέρει το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα. Πόσες φορές δε θυμόμαστε έναν συνάδελφό μας που είχε ένα χαρακτηριστικό μεμονωμένο μαύρο δόντι; Το πιθανότερο είναι το δόντι αυτό να είχε απονευρωθεί στο παρελθόν και στη διάρκεια του χρόνου “μαύρισε”. Σε αυτή την περίπτωση η λεύκανση μπορεί να χαρίσει πάλι στον ασθενή ένα όμορφο και λαμπερό χαμόγελο.

Πώς γίνεται η λεύκανση δοντιών?

Για τη διαδικασία της λεύκανσης τοποθετείται πάνω στα κίτρινα ή δυσχρωμικά δόντια μία λευκαντική ουσία σε μορφή ζελέ, η οποία απελευθερώνει οξυγόνο. Το οξυγόνο με τη σειρά του εξουδετερώνει τις χρωστικές ουσίες, χωρίς να φθείρει τα δόντια. Οι λευκαντικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη λεύκανση των δοντιών είναι δύο:

• Υπεροξείδιο του υδρογόνου 
• Υπεροξείδιο του καρβαμιδίου

Οι δύο αυτοί λευκαντικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται σε διάφορες περιεκτικότητες. Το υπεροξείδιο του καρβαμιδίου είναι αυτό που τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται συχνότερα συγκριτικά με το υπεροξείδιο του υδρογόνου.

Πώς δρουν οι λευκαντικές ουσίες στα δόντια?

Οι ουσίες αυτές τοποθετούνται πάνω στην επιφάνεια των δοντιών και σταδιακά διεισδύουν στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη. Εκεί αυτοενεργοποιούνται και διασπώνται σε νερό και δραστικά ιόντα υδροξυλίου. Τα ιόντα υδροξυλίου με τη σειρά τους προσκολλώνται στα σωματίδια των χρωστικών ουσιών και τα αποδομούν χημικά. Η δράση των λευκαντικών παραγόντων μπορεί να ενισχυθεί με την εφαρμογή ειδικών λαμπών λεύκανσης, LED ή laser.

Ποιες είναι οι τεχνικές λεύκανσης; Λεύκανση στο σπίτι ή λεύκανση στο ιατρείο;

Υπάρχουν 3 τεχνικές λεύκανσης:

• Λεύκανση στο οδοντιατρείο. Η λεύκανση στο ιατρείο γίνεται υπό την επιτήρηση του οδοντιάτρου και διαρκεί περίπου 1 ώρα. Οι οδοντίατροι αρχικά καθαρίζουν επιμελώς τα ούλα ωστέ να μην υπάρχει πέτρα και στιλβώνουν (γυαλίζουν) τα δόντια. Στη συνέχεια ακολουθεί η απομόνωση των ούλων με ειδικό υλικό απομόνωσης, ώστε το λευκαντικό υλικό να μην έρθει σε επαφή με τα ούλα και τα ερεθίσει. Αμέσως μετά τοποθετείται η  λευκαντική ουσία στην οδοντική επιφάνεια των δοντιων που πρόκειται να υποβληθούν σε λεύκανση. Το υλικό παραμένει πάνω στα δόντια ανάλογα με τις οδηγίες του κατασκευαστή (συνήθως 30 – 40 λεπτά). Τέλος οι οδοντίατροι ξεπλένουν το λευκαντικό υλικό και ο ασθενής είναι έτοιμος με ένα φωτεινό και λαμπρό χαμόγελο.

• Λεύκανση στο σπίτι. Η λεύκανση στο σπίτι πραγματοποιείται στην ουσία από τον ίδιο τον ασθενή, ο οποίος φορά ειδικά μασελάκια λεύκανσης τα οποία γεμίζει με λευκαντικό υλικό που του έχει δώσει ο οδοντίατρος. Στο πρώτο ραντεβού οι οδοντίατροι θα καθαρίσουν τα ούλα και τα δόντια του ασθενούς και θα προχωρήσουν στη λήψη αποτυπώματος, το οποίο θα σταλεί στον οδοντοτεχνίτη για να κατασκευάσει  ειδικά εξατομικευμένα μασελάκια λεύκανσης για  τον ασθενή. Στο εμπόριο κυκλοφορούν και προκατασκευασμένα μασελάκια για λεύκανση, τα οποία όμως δύσκολα προσαρμόζουν ακριβώς στο στόμα του κάθε ασθενή. Με τα προκατασκευασμένα μασελάκια υπάρχει πιθανότητα η λευκαντική ουσία να προωθηθεί στα ούλα και να τα ερεθίσουν. Γι αυτό το λόγο είναι καλύτερο ο ασθενής να κατασκευάζει εξατομικευμένα μασελάκια στον οδοντίατρο που να του προσαρμόζουν ακριβώς πάνω στα δικά του δόντια.

Στο δεύτερο ραντεβού το μασελάκι είναι έτοιμο και οι οδοντίατροι ελέγχουν αν αυτό εφαρμόζει ακριβώς στα δόντια του ασθενή. Αν όλα είναι καλά τότε ο οδοντίατρος παραδίδει τα μασελάκια μαζί με τη λευκαντική ουσία στον ασθενή και του δίνει τις απαραίτητες οδηγίες χρήσης και εφαρμογής του υλικού. Στο εμπόριο υπάρχουν πολλές  λευκαντικές ουσίες με διάφορες περιεκτικότητες. Ανάλογα λοιπόν με το επιλεγμένο υλικό ο ασθενής φορά το μασελάκι γεμάτο με τη λευκαντική ουσία 4-8 ώρες τη μέρα για 7 – 15 μέρες. Όσον αφορά το χρονικό διάστημα (πόσες μέρες) που πρέπει να φορά ο ασθενής το μασελάκι εξαρτάται αρκετά από το πόσο λευκά θα ήθελε να γίνουν τα δόντια του.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί οτι ο ασθενής θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός όταν τοποθετεί το υλικό μέσα στο μασελάκι, γιατί δε θα πρέπει να υπερχειλίζει αλλά ούτε και να είναι λίγο. Στη μία περίπτωση υπάρχει πιθανότητα να προκαλέσει ερεθισμό στα ούλα από το υλικό που θα προωθηθεί σ αυτά κατά λάθος και στην άλλη περίπτωση δε θα έχει ομοιόμορφο αποτέλεσμα λεύκανσης σε όλα τα δόντια.

Η λεύκανση στο σπίτι διαρκεί 3 – 4 εβδομάδες στη διάρκεια των οποίων ο ασθενής πρέπει να επισκέπτεται περιοδικά τον οδοντίατρο για τον έλεγχο του αποτελέσματος και ανεφοδιασμό λευκαντικού υλικού. Εμφανή αποτελέσματα είναι ορατά μετά από 10 – 15 μέρες.

Το κόστος αυτής της τεχνικής λεύκανσης εξαρτάται από τη διάρκεια της λεύκανσης και κατ΄ επέκταση από το αισθητικό αποτέλεσμα που επιθυμεί ο ασθενής. Ένα έντονο λευκό χαμόγελο απαιτεί την κατανάλωση περισσότερου υλικού λεύκανσης και επομένως υψηλότερο κόστος. Πρέπει επίσης να αναλογιστεί κανείς οτι στη συγκεκριμένη τεχνική συμπεριλαμβάνεται και το κόστος του οδοντοτεχνίτη που κατασκευάζει τα μασελάκια της λεύκανσης, τα οποία όμως ο ασθενής θα τα διαθέτει για τα επόμενα τουλάχιστον 5-6 χρόνια, αν τα περιποιείται σωστά.

 

• Συνδυασμός λεύκανσης στο οδοντιατρείο και στο σπίτι. Είναι ένας συνδυασμός των δύο παραπάνω τεχνικών. Ανάλογα με την τεχνική και τη φιλοσοφία του κάθε οδοντιάτρου εκετελείται πρώτα μία συνεδρία λεύκανσης στο ιατρείο και ο ασθενής συνεχίζει τη λεύκανση στο σπίτι γαι 7 – 10 μέρες στο σπίτι ή αντίστροφα εκτελείται πρώτα η λεύκανση στο σπίτι από τον ασθενή και σε δεύτερη φάση πραγματοποιείται μία συνεδρία ΄λεύκανσης στο ιατρείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι με τη συγκεκριμένη τεχνική ο ασθενής έχει το καλύτερο και σταθερότερο αποτέλεσμα που θα μπορούσε να αποκτήσει.

Πολλές φορές οι ασθενείς αναρωτιούνται ποια μέθοδος αποδίδει τα καλύτερα αποτελέσματα; Η απάντηση είναι οτι σε κάθε ασθενή “ταιριάζει” και διαφορετική τεχνική λεύκανσης.

Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να σημειωθεί είναι οτι η διαφορά των δύο τεχνικών έγκειται στη διάρκεια του αποτελέσματος της λεύκανσης. Η λεύκανση στο σπίτι αποδίδει πιο έντονα και σταθερά αποτελέσματα στη διάρκεια του χρόνου. Από την άλλη μεριά η λεύκανση στο ιατρείο χαρίζει στον ασθενή άμεσα ένα λαμπερό χαμόγελο, όταν οι συνθήκες απαιτούν ένα γρήγορο φωτεινό αποτέλεσμα δοντιών.

Τι πρέπει να προσέξει ο ασθενής κατά τη διάρκεια της λεύκανσης ;

Ο ασθενής που έχει ξεκινήσει τη διαδικασία της λεύκανσης δοντιών θα πρέπει :

1. Να επισκέπτεται τον οδοντίατρο, ώστε να παρακολουθεί την πορεία της θεραπείας.
2. Να μην καταναλώνει τροφές και ποτά με χρωστικές όπως π.χ. παντζάρια, κόκκινο κρασί ή  κοκκινιστά φαγητά, κόκκινα φρούτα (κεράσια, φράουλες). Αυτή η προσεχτική διατροφή θα πρέπει να ακολουθείται και για χρονικό διάστημα τουλάχιστον μιας εβδομάδας μετά την λεύκανση.
3. Να τηρεί άριστη στοματική υγιεινή σύμφωνα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου

Μπορούν όλοι οι ασθενείς να κάνουν λεύκανση ;

Απαραίτητη προϋπόθεση για να πραγματοποιήσει ένας ασθενής λεύκανση δοντιών είναι να έχει υγιή ούλα και δόντια. Ένας ασθενής με ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα, τερηδονισμένα δόντια, υπολείμματα δοντιών κ.α. θα πρέπει πρώτα να θεραπεύσει τα σημαντικά οδοντιατρικά προβλήματα στο στόμα του και στη συνέχεια να προχωρήσει στη λεύκανση δοντιών.

Ποιοί δεν μπορούν να κάνουν λεύκανση δοντιών ;

Αξίζει βέβαια να σημειωθεί οτι η λεύκανση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όλους τους ασθενείς. Δεδομένου οτι το λευκαντικό υλικό μπορεί να δράσει μόνο σε φυσικά δόντια και όχι σε τεχνητές προσθετικές αποκαταστάσεις, η λεύκανση δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε ασθενείς που στα πρόσθια δόντια τους φέρουν σφραγίσματα, στεφάνες, γέφυρες, όψεις πορσελάνης ή όψεις ρητίνης. Τέλος η λεύκανση προτείνεται να μην εφαρμόζεται σε εγκυμονούσες και θηλάζουσες μητέρες, εφόσον δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή ερευνητικά δεδομένα που να αποκλείουν την επίδραση των λευκαντικών υλικών τόσο στην ανάπτυξη του εμβρύου όσο και στη σύσταση του μητρικού γάλατος.

Από ποιά ηλικία μπορεί κάποιος να κάνει λεύκανση δοντιών ;

Λεύκανση δοντιών μπορεί να κάνουν όλα τα άτομα άνω των 18 ετών.

Μπορεί η λεύκανση να καταστρέψει τα δόντια ; Τα δόντια κινδυνεύουν από τη λεύκανση ;

Η άποψη που επικρατούσε παλαιότερα οτι η λεύκανση καταστρέφει τα δόντια έχει καταρριφθεί, εφόσον πλέον κυκλοφορούν στο εμπόριο βελτιωμένα προϊόντα λεύκανσης που δεν είναι επιθετικά για τα δόντια όπως ήταν τα πρωτοεμφανιζόμενα λευκαντικά υλικά. Δεδομένου οτι η λεύκανση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον οδοντίατρο με τη χρήση εγκεκριμένων υλικών και τηρουμένων των οδηγιών του οδοντιάτρου η λεύκανση δεν μπορεί να καταστρέψει τα δόντια. Το μοναδικό αρνητικό σύμπτωμα που μπορεί να εμφανιστεί είναι μία ελαφριά ευαισθησία των δοντιών, η οποία δε διαρκεί πάνω από 2 – 3 μέρες και μπορεί να απαλυνθεί με ειδικά μέσα απευαισθητοποίησης που προτείνει ο οδοντίατρος.

Πόσο καιρό διαρκεί το αποτέλεσμα της λεύκανσης ;

Η λεύκανση αποτελεί μία θεραπεία αισθητικής οδοντιατρικής της οποίας τα αποτελέσματα φθίνουν στη διάρκεια του χρόνου. Στην ουσία ο ίδιος ο ασθενής είναι υπεύθυνος για τη διατήρηση του αποτελέσματος της λεύκανσης. Όσο περισσότερο καπνίζει και πιο συχνά καταναλώνει τροφές ή ποτά με έντονες χρωστικές π.χ. καφές, κόκκινο κρασί, τσάι, παντζάρια, κεράσια κ.α. τόσο πιο σύντομα φθίνει το αποτέλεσμα της λεύκανσης και τα δόντια αποκτούν πάλι το αρχικό κιτρινωπό, καφέ ή γκρίζο χρώμα τους. Επίσης η καλή στοματική υγιεινή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για τη συντήρηση ενός λαμπερού και φωτεινού χαμόγελου.Σε κάθε περίπτωση το χρώμα των δοντιών δεν επανέρχεται στην αρχική σκούρα απόχρωση, απλά υποτροπιάζει και τότε απαιτείται η επαναληπτική δόση λεύκανσης κάθε 1 – 2 χρόνια.

Τα προϊόντα λεύκανσης του εμπορίου είναι αβλαβή ;

Η λεύκανση των δοντιών με τη χρήση των λευκαντικών προϊόντων του εμπορίου θα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς ο ασθενής αγοράζει τυχαία ένα σκεύασμα χωρίς να γνωρίζει ακριβώς πως και πόσο από το υλικό θα πρέπει να χρησιμοποιήσει.

“Πόσο υλικό να βάλω; ”, “Πώς να τοποθετήσω το υλικό πάνω στα δόντια; ” , είναι μερικές μόνο απορίες που ένας ασθενής πολλές φορές δεν μπορεί να απαντήσει μόνος του.

Η υπερβολική και ανεξέλεγκτη χρήση ενός υλικού λεύκανσης δοντιών μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στα ούλα ή ακόμη και έντονη ευαισθησία στα δόντια. Τέλος, τα προκατασκευασμένα μασελάκια λεύκανσης που κυκλοφορούν στο εμπόριο δύσκολα προσαρμόζονται ακριβώς στο στόμα του κάθε ασθενή. Αυτό είναι επικίνδυνο, διότι υπάρχει πιθανότητα η λευκαντική ουσία να διαχυθεί έξω από το μασελάκι στα ούλα και να προκληθεί επώδυνος ερεθισμός των ούλων.

Όσον αφορά τις λευκαντικές οδοντόπαστες αυτές δεν μπορούν να λευκάνουν τα δόντια και να επιφέρουν το αποτέλεσμα μιας επαγγελματικής λεύκανσης από τον οδοντίατρο. Οι συγκεκριμένες οδοντόπαστες συστήνονται από τους οδοντιάτρους μετά το πέρας της λευκαντικής διαδικασίας για τη διατήρηση του αισθητικού αποτελέσματος της λεύκανσης. Η επιλογή της λευκαντικής οδοντόπαστας θα πρέπει και πάλι να γίνεται με προσοχή, εφόσον μερικές από αυτές περιέχουν σκληρούς κόκκους που αποτρίβουν την αδαμαντίνη, το σμάλτο δηλαδή των δοντιών και μπορούν τελικά να αποβούν καταστρεπτικές για τα δόντια.

Η λεύκανση δοντιών πραγματοποιείται σε όλα τα δόντια ; 

Η λεύκανση δοντιών γίνεται στα πρόσθια δόντια δηλαδή στα 6 – 8 δόντια της άνω και κάτω γνάθου αντίστοιχα, ανάλογα με το πόσο πλατύ είναι το χαμόγελο του κάθε ασθενή και πόσα δόντια φαίνονται όταν αυτός χαμογελά.

Πονάει η διαδικασία της λεύκανσης ;

Η διαδικασία της λεύκανσης είναι μία εντελώς ανώδυνη διαδικασία. Το μοναδικό αρνητικό σύμπτωμα που μπορεί να εκδηλωθεί είναι μία ελαφριά προσωρινή ευαισθησία των δοντιών η οποία διαρκεί από ελάχιστες ώρες ως 2 – 3 μέρες. Η ευαισθησία αυτή είναι άμεσα αντιμετωπίσιμη με ειδικούς απευαισθητοποιητικούς παράγοντες (τζελ, εξειδικευ- μένες οδοντόπαστες) τους οποίους συστήνει ο οδοντίατρος ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή.

Είναι δυνατόν η λεύκανση να βελτιώσει το χρώμα στεφανών, σφραγισμάτων κ.α. ;

Όλα τα δόντια σε ένα στόμα ασθενή είναι δυνατόν να αποκτήσουν πιο φωτεινό και λαμπερό και λαμπερό χρώμα με εξαίρεση τα δόντια που φέρουν στεφάνες, λευκά σφραγίσματα ρητίνης ή όψεις πορσελάνης. Αυτό γιατί τα προϊόντα λεύκανσης μπορούν να επηρεάσουν και να δράσουν μόνο σε φυσικά δόντια και όχι σε υλικά προσθετικής αποκατάστασης.