Βρουξισμός είναι το τρίξιμο των δοντιών της κάτω γνάθου στα αντίστοιχα πάνω δόντια. Πολλοί ασθενείς το αναφέρουν και σαν σφίξιμο δοντιών. Το τρίξιμο / σφίξιμο των δοντιών γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις ακούσια χωρίς ο ασθενής να το καταλαβαίνει τη στιγμή που το κάνει.
Ο βρουξισμός δοντιών παρατηρείται συνήθως κατά τη διάρκεια της νύκτας και τα αίτια του είναι κυρίως το άγχος, ο θυμός , οι διαταραχές ύπνου κ.α. Πολλές φορές παρατηρείται επίσης σε υπερδραστήρια ή επιθετικά άτομα, τα οποία τρίζουν έντονα τα δόντια τους τόσο κατά τη διάρκεια του ύπνου όσο και στην εργασία τους.
Όταν το τρίξιμο των δοντιών είναι ήπιο ή εμφανίζεται περιστασιακά τότε δεν είναι απαραίτητη κάποια θεραπεία. Ο βρουξισμός των δοντιών είναι απαραίτητο να θεραπεύεται όταν:
- Το σφίξιμο των δοντιών πραγματοποιείται συστηματικά και σε έντονο βαθμό.
- Κλινικά ο οδοντίατρος διαπιστώσει ραγίσματα / μικροκατάγματα ή/και αποτριβές δοντιών
- Ο ασθενής αναφέρει μυικό πόνο όταν ξυπνάει το πρωί ή ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η θεραπεία του βρουξισμού πραγματοποιείται με τη χρήση ενός νάρθηκα (μασελάκι) τρυγμού, τον οποίο κατασκευάζουν οι οδοντίατροι σε συνεργασσία με τον οδοντοτεχνίτη. Ο οδοντίατρος αρχικά πραγματοποιεί τη λήψη αποτυπωμάτων των δοντιών της άνω και της κάτω γνάθου και τα αποστέλλει στον οδοντοτεχνίτη. Ο τεχνίτης κατασκευάζει διάφανα μασελάκια τα οποία προσαρμόζουν ακριβώς πάνω στα δόντια του ασθενή. Αφού ο οδοντίατρος λάβει έτοιμα τα μασελάκια από τον οδοντοτεχνίτη τα δοκιμάζει στο στόμα του ασθενή , τα ελέγχει και τα προσαρμόζει εξατομικευμένα ώστε τα δόντια της πάνω γνάθου να κλείνουν ομοιόμορφα και αβίαστα πάνω στο μασελάκι της κάτω γνάθου.
Οι ασθενείς φορούν το μασελάκι τρυγμού κατά τη διάρκεια της νύχτας. Στην ουσία ο νάρθηκας λειτουργεί σαν ένα φράγμα / τείχος μεταξύ των δύο γνάθων που εμποδίζει τα πάνω δόντια να ακουμπούν και να τρίβονται με τα αντίστοιχα κάτω δόντια. Όταν ο ασθενής φοράει το νάρθηκα και ετοιμάζεται ακούσια να σφίξει τα δόντια του, τότε τα πάνω δόντια έρχονται σε επαφή με το νάρθηκα (και όχι πλέον με τα κάτω δόντια). Μ΄ αυτόν τον τρόπο μειώνονται έντονα οι πιθανότητες για περαιτέρω αποτριβές, ραγίσματα δοντιών κ.α.
Σε περιπτώσεις έντονου στρες και πίεσης συστήνεται η χρήση του νάρθηκα για το τρίξιμο δοντιών και στη διάρκεια της ημέρας, ωστέ να αποφεύγεται η μηχανική βλάβη των δοντιών, να χαλαρώνει το μυικό σύστημα στην περιοχή της κροταφογναθικής άρθρωσης (δίπλα στο αυτί) και ο ασθενής να μην πονάει.