Η παρουσία υπενασβεστιωμένων δοντιών αφορά κυρίως τους μόνιμους γομφίους και σε μερικές περιπτώσεις και τους μόνιμους τομείς. Η ασθένεια αυτή είναι γνωστή ως Υπενασβεστίωση Γομφίων Τομέων (ΥΓΤ). Οι οδοντίατροι πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στη διάγνωση και θεραπεία αυτών των οδοντιατρικών βλαβών.
Στην ουσία πρόκειται για την εμφάνιση υπενασβεστιωμένης αδαμαντίνης σε 1 ως 4 μόνιμους γομφίους. Σε κάποιες περιπτώσεις η ασθένεια προσβάλλει και τους μόνιμους τομείς.
Η υπενασβεστίωση γίνεται αντιληπτή , συνήθως πρώτα από τους γονείς, περίπου στην ηλικία των 8 ετών οπότε έχουν ανατείελι όλοι οι μόνιμοι γομφίοι και τομείς.
Η αιτιολογία των υπενασβεστιωμένων δοντιών δεν είναι ακόμη σαφής και απαιτείται η διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών. Στη βιβλιογραφία αναφέρονται κάποιοι πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες που μπορεί να δικαιολογήσουν την εμφάνιση υπενασβεστιωμένης αδαμαντίνης, χωρίς όμως να είναι απόλυτα τεκμηριωμένοι. Μερικά, λοιπόν, πιθανά αίτια μπορεί να είναι:
- παιδικές ασθένειες ως την ηλικία των 3 ετών.
- ασθένειες της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
- πρόωρος τοκετός
- χορήγηση αντιβιοτικών σε παιδιά μικρής ηλικίας κ.α.
Όλα τα προαναφερθέντα αίτια είναι «εικασίες» χωρίς να έχουν τεκμηριωθεί απόλυτα επιστημονικά οτι μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση υπενασβεστιωμένης αδαμαντίνης.
Ο οδοντίατρος ξεχωρίζει τα δόντια (συνήθως γομφίους) με υπενασβεστιωμένη αδαμαντίνη καθώς εμφανίζουν μία χαρακτηριστική κλινική εικόνα. Πιο συγκεκριμένα οι γομφίοι παρουσιάζουν περιγεγραμμένες περιοχές λευκού, κίτρινου ή καφέ χρώματος συνήθως στο ύψος των φυμάτων. Πιο σπάνια προσβάλλονται και οι τομείς (κοπτήρες) με τη νόσο να κάνει την εμφάνιση της στο κοπτικό χείλος του δοντιού με τη μορφή λευκών κηλίδων ή κίτρινων κηλίδων.
Οι αλλοιώσεις αυτές εφόσον πρόκειται για υπενασβεστιωμένες περιοχές, έχουν μαλακή και πορώδη σύσταση με αποτέλεσμα να είναι πιο επιρρεπείς στην τερηδόνα. Επίσης οι περιοχές αυτές σπάζουν και απομακρύνονται ευκολότερα από το δόντι.
Η ΥΓΤ εμφανίζεται συχνότερα στους γομφίους / τομείς της πάνω γνάθου συγκριτικά με την κάτω γνάθο.
Τα δόντια με ΥΓΤ λόγω της πορώδους σύστασης είναι ευαίσθητα και πονούν ιδιαίτερα κατά τη λήψη θερμών και ψυχρών ερεθισμάτων. Πολλές φορές λόγω της ευαισθησίας τα παιδιά αποφεύγουν τη στοματική υγιεινή, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται τα υπολείμματα τροφών και να αυξάνεται ο κίνδυνος τερηδονισμού των δοντιών αυτών.
Όσον αφορά τη θεραπεία των δοντιών αυτών θα πρέπει να γίνει αρχικά αναφορά στην πρόληπτική θεραπεία που προτείνει ο οδοντίατρος για την αντιμετώπιση των δοντιών με ΥΓΤ. Οι μικροί ασθενείς θα πρέπει να βουρτσίζουν καθημερινά τα δόντια τους με ειδική οδοντόπαστα που συστήνουν οι οδοντίατροι εξατομικευμένα στον κάθε ασθενή. Επίσης συστήνεται η καθημερινή χρήση στοματικού διαλύματος και η περιοδική τοπική εφαρμογή σκευασμάτων φθορίου.
Η αποκατάσταση των δοντιών με υπενασβεστιωμένη αδαμαντίνη πραγματοποιείται με λευκά σφραγίσματα ή με ειδικές ανοξείδωτες στεφάνες, ανάλογα με την έκταση των αλλοιώσεων. Η δυσκολία στην αντιμετώπιση των οδοντικών αυτών βλαβών συνοψίζονται στους παρακάτω παράγοντες :
- Αδυναμία επίτευξης επαρκούς αναισθησίας. Τα δόντια με ΥΓΤ έχουν αυξημένα ευαισθησία με αποτέλεσμα ακόμη και υπό τοπική αναισθησία τα παιδιά να αισθάνονται τον τροχισμό και να πονούν.
- Δίλημμα από την πλευρά του οδοντιάτρου να αποφασίσει πόση ποσότητα υπενασβεστιωμένης αδαμαντίνης πρέπει να αφαιρέσει και πόση να αφήσει.
- Δυσκολία συνεργασίας παιδιού και οδοντιάτρων, καθώς έχει διαπιστωθεί οτι παιδιά με τη νόσο ΥΓΤ είναι ιδιαίτερα αγχωμένα και φοβισμένα, καθώς στο παρελθόν έχουν περάσει αρκετές επώδυνες οδοντιατρικές θεραπείες.
Η έγκαιρη διάγνωση και αναγνώριση δοντιών με υπενασβεστιωμένη αδαμαντίνη από τον οδοντίατρο είναι πρωταρχικής σημασίας για τη θεραπεία των νοσούντων αυτών δοντιών. Όσο πιο γρήγορα γίνει η αποκατάσταση αυτών των δοντιών τόσο λιγότερο ταλαιπωρείται το παιδί κατά την καθημερινότητά του αλλά και κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής θεραπείας.
Dr. Med. Dent. Μαρίζα Δημητρούλη
Η Dr. med. dent. Μαρίζα Δημητρούλη είναι ειδικευμένη στο Πανεπιστήμιο Ανοβέρου Γερμανίας (ΜΗΗ) και παράλληλα Διδάκτωρ του ίδιου πανεπιστημίου. Επιπρόσθετα εργάστηκε σε οδοντιατρείο στο Βερολίνο. Ο τίτλος Ενδοδοντολόγου που κατέχει η Dr. Μ. Δημητρούλη ανανεώνεται κάθε εξαετία από την γερμανική εταιρεία Ενδοδοντίας. Διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Θεσσαλονίκη, Θέρμη.